Antología de cuentos/Cuentos en k'iche'/Miq’in ja’ jela’ Chijolom

K’ulmatajem tzij

Pa ri jun komon ub’i Chijolom, xokopila, rech Q’uma’r Kaj. Keriqitaj keb’ k’ayb’al ja’ jun miq’in, jun saqli’. Wa’ we keb’ k’ayb’al ja’ kel uloq chuxo’l taq ri ab’aj. Le ajchijab’ re Komon Chijolom kuk’ nik’aj komon xkito’ kib’ xkiwokaj ri loq’alaj ja’.

Ri miq’in ja’, xki k’ot juxi’l che, xkib’an jun k’olb’al ja’, xkib’an rachoch. Xak’u jeri’ utz kab’an atinem chupam le miq’in ja’. Le achijab’ xkiwok kib’ che rilixik ri miq’ina, xki ch’ik jun q’ij che ujosq’ixik. Sib’alaj utz kakayik are taq ri winaq, kakisutij rij ri loq’olaj ja’. Xya’ jun taqanik chi ma katzaqta tz’il, ch’ipaq chupam ri ja’.

Xa jeri’ ch’ojch’oj wi ri loq’alaj ja’ ronojel q’ij. Utz wa kaqab’ij xuquje’ chi ri loq’alaj ja’ sib’alaj kakunannik. K’i taq uwach q’oxom b’aqilaj kukunaj xa rumal ri umiq’inal, are k’u ri saqli’loj k’o jujun ke’atin chila’. Xuquje’ chi’uxukut e k’o ixoqib’ ka ki ch’aj ri katz’yaq, wene jampa’ kiwaj ki’solij, kixqaye’j, sib’alaj je’lik uwach.

Juan José Menchú Ordóñez
San Pedro Jocopilas, Quiché

Narración de las acciones que les suceden a unos personajes en un espacio y un tiempo determinados.